NIEMCY | Ostfriesland
Praca w szkółkach leśnych

Kawałek drogi za Bremą leży Ostfreisland, najdalej na północny-zachód wysunięta część Niemiec. W sezonie przybywa w te rejony kilka tysięcy Polaków. Wszyscy do pracy w szkółkach leśnych.
          Niektórzy Polacy jeżdżą za Bremę już od ponad 10 lat. Wracają tutaj, bo praca jest gwarantowana, przyzwoicie opłacana, a kaprysy pogody nie sprawiają takich problemów jak np. zbieraczom truskawek. Do Polaków przywykli także właściciele szkółek. Niektórzy tak sobie cenią naszych rodaków, że dobrowolnie – mimo, iż nie muszą – opłacają za nich pełne ubezpieczenie.

Wielkie centrum szkółkarskie
          W rejonie Ostfrieslandu znajduje się około 250 szkółek leśnych, w tym małe – rodzinne, oraz duże – prawdziwe kombinaty. Jest to największe skupisko tego rodzaju plantacji w Niemczech, a kto wie czy nie w całej Europie. Tutaj rosną miliony krzewów i drzewek, które później trafiają do prywatnych ogrodów, parków i na pobocza autostrad.
          Wszystkie szkółki zatrudniają Polaków. Tylko sporadycznie zdarzają się pracownicy z Rumuni i innych krajów Europy Wschodniej. Procedura zatrudniania od lat jest ta sama. Na początku roku właściciele występują do Arbeitsamtu z listą osób, które pragną zatrudnić w nadchodzącym sezonie. Zgody wydawane są niejako automatycznie, bo bez Polaków cały ten rolniczy region praktycznie nie mógłby funkcjonować. Po wydaniu zezwoleń umowy kierowane są do odpowiednich urzędów pracy w Polsce, gdzie przekazywane są zainteresowanym.

Średnio 6 euro
          Tyle wynosi przeciętna płaca oferowana przez niemieckie szkółki. W odróżnieniu od innych prac sezonowych, np. przy zbieraniu owoców, gdzie zawsze obowiązuje akord, w tym przypadku zwykle pracuje się na godziny. Można zatem być pewnym, że przywiezie się do domu przyzwoitą sumkę. Na miejscu zwykle zapewniony jest nocleg – w barakach, przyczepach kempingowych lub zabudowaniach gospodarczych. Bardzo często taki nocleg nic nie kosztuje, ale niektórzy kasują po kilka euro za dobę.

Sezon trwa cały rok
          W szkółkach leśnych jest co robić przez cały rok. Jednak zdecydowanie najwięcej pracy jest latem i wtedy przybywają w rejon Ostfreislandu tysiące naszych rodaków. Drugi taki gorące okres to listopad i grudzień, kiedy trzeba przygotować do ekspedycji miliony drzewek, które posłużą za gwiazdkowe choinki. Na pracę w tym okresie, oraz wiosną i jesienią mogą jednak liczyć głównie swoi, od lat ci sami, zaufani pracownicy. Praca dla tzw. szerokich mas – w tym dla zupełnie nowych w tej branży – jest dostępna tylko latem.

Można też na czarno
          Waldemar K. z Płocka za Bremę jeździ od 1998 roku. Zawsze do tego samego bauera. Co roku odbiera umowę w urzędzie pracy, potem zdaje ją u szefa i dalej już jej nie widzi. Sprawdzał kiedyś czy został zgłoszony do AOK (ubezpieczenie) oraz Finanzamtu (urząd skarbowy). Okazało się, że nie figurował w rejestrach. Zatem – choć ma zezwolenie – pracuje nielegalnie. Zamiast wpisanych do umowy 6 euro otrzymuje zaledwie 4. Pewnie dlatego jego szef nie chce przyznawać, że ktoś taki u niego pracuje.
          Są też tam i tacy Polacy, którzy pracują bez zezwolenia i bez zgłoszenia. Ponoć o taką, 100-procentowo czarną robotę nie jest w tych szkółkach trudno. Nawet jak pojedzie się w ciemno i w środku sezonu.
          Szkółki położone są bowiem w małych miejscowościach, gdzie wszyscy się znają i żyją w tzw. układach. Bywa, że właściciel szkółki, miejscowy komendant policji i szef urzędu skarbowego należą do jednej rodziny, albo przynajmniej dobrze się znają. W takich warunkach zatrudniający na czarno niczym nie ryzykuje.